We waren tot de in diepste vezels getergd om, na de teleurstelling van 2023, deze keer wel binnen de 24-uur het rondje langs de 11 Friese steden te volbrengen en het 11-stedenkruisje mee te kunnen nemen. Twee jaar geleden geselde een straffe wind 5-6 de Friese wateren en kwamen we slechts een half uurtje te kort. Teleurstelling maar toen toch wel een voldaan gevoel. We hadden gestreden voor wat het waard was en wat kon. De analyse was dat we misschien toch iets te veel tijd verliezen bij de wissels. Een stukje uitleg over de opzet maakt duidelijk waarom wisselen, naast gewoon continue minstens 10 km/u te roeien, zo belangrijk is.
We roeien de 11-stedentocht in een combinatie van roeien en fietsen. Dit is de zgn. ECO-variant (andere ploegen wisselen met auto’s, watjes zijn het ). In estafette vorm brengen 3 teams van 4 roeiers en 1 fietsbegeleider de boot langs alle 11 steden. Een totale roeiafstand van 210 km. Opgedeeld in 26 etappes tussen de 5 en 13 kilometer. 25 keer wissel van bemanning. Hier zie je dus dat je bij zo’n wisselen tijd kan winnen maar ook goed kan verliezen, 1 minuut extra per wissel is bijna 30 minuten tijdsverlies.
In de weken voorafgaand aan deze editie waren er veelvuldig teams aan het oefenen op het water bij Ossa om juist dat wisselen te trainen. Met een verfroller op een lange stok wordt de boot naar de kant getrokken. Best lastig hoor om een roeier snel uit de boot te trekken bij een hoge wal. Fietsbegeleider op de buik de rigger vasthouden en de 4e roeier trekt de stuur /roeier uit de boot en springt er met hulp van de net uit de boot getrokken roeier er weer in. Kan je nog volgen? Andere uitdaging is het in de nacht roeien. Er is iets met maanstanden en Pinksteren geloof ik, maar het komt er op neer dat de 11-stedentocht altijd in een donkere nacht zonder maanlicht plaatsvindt. En ja dan is het echt pikkedonker in Friesland!
Het team van 12 roeiers was gevormd en er waren 3 fietsbegeleiders bereid gevonden om mee te fietsen. Dit zijn de steunpilaren voor het team. Zij zorgen er voor dat ze op tijd bij de wisselpunten staan om de wissels mogelijk te maken, rennen in alle 11 steden met de stempelkaart heen en weer om alle stempels te verzamelen. Stempel missen is geen kruisje! Maar ze zijn vooral ook coach voor de roeiers als die er even doorheen zitten. Karin, Dick en Frans enorm Bedankt!
De weken vooraf heeft vooral Ronald veel tijd en energie gestopt in de techniek in de boot. Een heuse cockpit met IPad met de GPX-route kaart, een slagenteller en een schakelkast met schakelingen voor toplichten, waterpomp, USB-oplaad punt voor de IPad en een blauw zwaailicht, om in het donker als Ossa boot herkenbaar te zijn bij de wisselpunten, werden in de Ossanova gebouwd. Het is verplicht zeilen te spannen langs de boorden om binnenkomend water tegen te houden. Het kan spoken op het Slotermeer, maar ook golfslag van andere boten is niet fijn. Na andere jaren gewerkt te hebben met rollen plakband spannen tussen de riggers (werkte prima) was er nu een zeil op maat gemaakt. Voorzien van een sticker met Ossa logo zag
dat er super uit!
Vrijdag om half 11 bij Ossa afgesproken als team om de boot op de botenwagen te leggen en de spullen in te pakken Ook de 12 (!) fietsen moesten een plek krijgen. Na een bak koffie en cake van Coosje op naar Leeuwarden. Een deel ging naar IJlst waar bij Fierljep vereniging een paar fietsen neer gezet moesten worden en een kampje opgebouwd werd voor een korte power slaap. Daarna in Leeuwarden met elkaar de boot opgebouwd en klaar gemaakt voor de tocht. De keuring was natuurlijk een fluitje van een cent want we hadden alles, inclusief de zwemvesten voor op het Slotermeer…., goed voor elkaar.
De start is vanaf 20u in het centrum van Leeuwarden.
Hoe is het bedacht:
We doen de tocht met 3 ploegen die ieder een min of een gelijk deel doen. Ploeg 1 start in Leeuwarden en gaat heen en weer naar Dokkum. In Leeuwarden neemt ploeg 2 over en roeit door de nacht naar IJlst. Daar staat ploeg 3 klaar ( hebben een paar uurtjes kunnen pitten in de tentjes, de camper van Frans of de sloep van Dick) voor het lange stuk via Stavoren weer naar boven tot aan Parrega ( wie kent dat mooie plaatsje niet…) waar ploeg 2 ( na ook een paar uurtjes slaap in die eerder genoemde accommodatie) weer klaar staat voor hun tweede deel via Harlingen en Franeker naar Ried. In Ried is ondertussen ploeg 1 fris en fruitig na een (korte-) nacht onder een donzen dekbed in een B&B aangekomen om hun tweede deel naar Deinum te gaan doen. Hier staat dan
ploeg 3 weer klaar waar de laatste twee roeiers alles uit hun benen moeten trappen voor de nog 8,9 kilometer naar de finish in Leeuwarden.
Tussendoor vindt er een ogenschijnlijk onduidelijke en niet inzichtelijke carrousel plaats met de fietsen. Vraag me niet uit te leggen hoe het werkt, maar overal op de route is er altijd een fiets voor iedereen (niet altijd de goed maat, maar met een inbusje voor het zadel kom je een best een eind) die hem nodig heeft en aan de finish zijn alle fietsen daar ook weer.
Hoe ging het echt:
Met team 1 en 2 de start bijgewoond in Leeuwarden. In het centrum bij de Prinsentuin lagen alle 98(!) boten te wachten om gestart te worden. Met ca. 30sec tussen iedere boot werd er gestart. Wij waren nummer 72 dus Nancy, Saskia en Coosje hebben lang gespannen liggen wachten tot ze los mochten. Onder luid gejuich van de vele toeschouwers werden de 98 boten gestart. Ze vertrokken bij daglicht maar al snel werd het donker. Je zou zeggen dat de route naar Dokkum lekker veel rechtdoor is en dus simpel. Dat is echter schijn die bedriegt. Een route met boten langs de kant, palen, fuiken en boeien in het water, bruggen breed en smal laag en hoog en een bottleneck in Dokkum waar alles vallend en slippend vanuit twee kanten onder een brug door moet. Je moet dus beste ogen en stalen zenuwen hebben als stuur om de boot hier veilig en vooral ook snel doorheen te krijgen. Ging het ook nog misten. Is al lastig omdat je dan de diepte niet goed kan inschatten en met een verplicht boeglicht voorop werd het er niet beter op. Bij aankomst in Leeuwarden was er een half uurtje achterstand op het tijdsschema ontstaan. Niet erg want die tijd hebben we. Korte rekensom: 210 km, 10 km/u = 21 uur dus 3 uur wisseltijd en opvang vertragingen.
Ploeg 2 kon na een korte bijstelling van de voetenboorden de donkere nacht in. Bijkomstigheid bij mist is dat er geen wind is. Als je het over mooi roeiwater hebt dan was dat hier. Een spiegel! Ook hier weer mist stukken. Vooral lastig onder bruggen om in te schatten of het hoog en breed of laag en smal was.
Na een paar wissels en een opkomend ochtendgloren stempelen in Sneek en door voor het laatste stukje van nog een paar kilometer naar IJlst. Stempelen en dan nog 50 meter door voor de ploegwissel met ploeg 3. Ploeg, met zwemvesten aan op weg! Ook zij hadden het besef en de drive om standaard boven de 10 km/uur te roeien. Na de ploeg wissel met 2 was de achterstand met nog 30 minuten opgelopen. We hadden nog 2 uur rek over dus!
Tijdens het roeien op het Slotermeer (niet fijn juist daar op het open water) bleken de moertjes van de dolpen stuurboord plek 1 los te zitten. Tussendoor met hand vast gedraaid maar dat was niet houdbaar. Tijdens het roeien op het Slotermeer (niet fijn juist daar op het open water) bleken de moertjes van de dolpen stuurboord plek 1 los te zitten. Tussendoor met hand vast gedraaid maar dat was niet houdbaar. Gelukkig werd de dolpen in Sloten, bij de stempelpost, stevig vastgezet door een schipper die wakker was geworden van het 11-steden-gedruis op het water. Bij de volgende stop werd een sleutel 19 gebracht en meegegeven door de zus van Ard, voor het geval de dolpen opnieuw los zou raken. Sleutel mee, en we konden weer door. Wel wat extra tijd verspeeld, maar de snelheid en spirit zat er in bij team 3! De laatste etappes van Hindeloopen, via Workum naar Parrega was zwaar. De temperatuur liep op tot 25 graden en er was bijna geen wind. Redelijk uitgewoond konden ze uitstappen en overgeven aan ploeg 2. Met extra water en de wetenschap dat er nog maar 1 uur tijdsrek over was begon ploeg 2 aan hun tweede deel. De stuur kon op de schermen goed zien hoe de snelheid en slagtempo was en moedigde de roeiers continue aan om rond de 10,5 km/uur te roeien. Moet je even er niet bij bedenken dat de winnaar gedurende de hele tocht tussen de 13 en de 14 km/uur geroeid heeft….Oei oei wat was dat zwaar. Geen wind tussen het riet, felle zon en toch al wel het feit van wel erg weinig slaap en fietsen werden voelbaar.
Dat een ongelukje in een klein hoekje zat werd helaas weer bewezen bij de wissel in Kimswerd. De clash tussen de rigger en een steigertje werd beslecht in het voordeel van de steiger. Een kromme en ingescheurde rigger bij de dolpen was het gevolg. Niet gebroken dus we gingen door. Kijken of het roeien nog wel ging. Viel mee en we konden, weliswaar met nog iets meer moeite, de snelheid houden. De druk tijdens de slag was gelukkig de goede kant uit. Het leek dus goed te gaan en we besloten bijvoorbeeld niet meer te strijken met de bakboordriem op de boeg. Heel houden wat er heel te houden viel. Tijdens het roeien zagen we wel dat het scheurtje groter werd maar hij leek te houden. In Ried stond ploeg 1 klaar. Met de instructie vooral op te letten bij de wissels en dan niet tegen de rigger te stoten gingen ze van start. We zouden genoeg tijd hebben om te finishen. Nog 2,5 uur voor 20 km moest geen probleem zijn. Ploeg 2 fietsen naar Leeuwarden. Ploeg 3 op weg naar Deinum voor de laatste wissel en dan zouden we om ongeveer 8 uur allemaal juichend aan de finish staan en het zo fel begeerde kruisje in ontvangst nemen.
Hoe anders is het gelopen. Na ongeveer 3 kilometer had Nancy een losse riem in haar handen. Rigger afgebroken. Einde oefening en einde 11-steden droom.
Zo dicht bij, zo hard voor gewerkt met elkaar, zo’n teamspirit, zo’n drive, zo’n voorbereiding, zulke mooie ( behalve dan misschien wat mist en warm) omstandigheden en dan toch met lege handen staan. Ook dat is sport!
We moesten nu wel in de regelstand want de boot lag ergens in een weiland, ( de roeiers dus ook nog daar), de andere teams stonden in Menaam en Deinum en de spullen en auto’s in IJlst moesten ook nog terug naar Leeuwarden. Werd snel opgepakt en binnen no time was alles en iedereen terug in Leeuwarden.
Goed en fijn om dit moment van deceptie en teleurstelling met elkaar te kunnen delen. Ieder zat daar op eigen wijze in, maar we waren er wel voor elkaar. Voorzichtig kwam de tocht van 2026 al weer naar voren…….
Op de valreep konden we in ruil voor een bon de laatste warme maaltijden nog krijgen en waren we klaar voor de terugrit naar Ossa. Daar alles nog opgeruimd en rond 1 uur ging iedereen huiswaarts. Zonder dat fel begeerde 11 steden kruisje maar wel met de wetenschap dat we er allemaal keihard
voor gestreden hebben maar dat dit soort pech er ook bij kan horen.
Terugkijken nog even naar de 24 uur van de tocht:
- Via de live stream keken veel Ossianen mee naar team 72. Dat de getoonde snelheid
ongeveer de helft was van de feitelijke gaf wat onrust bij de volgers maar dat konden we
snel uitleggen. - In Leeuwarden waren Erik Koel met zijn zoon en de man van Saskia om ons aan te
moedigen. - In Bolsward en omgeving stond Judith ons aan te moedigen en heeft een leuk filmpje
gedeeld in de clubuur appgroep. - In IJlst waren Derk Jan en Annemiek met hun boot en schonken koffie/thee met suikerbrood
voor de overnachters. Heel veel dank! - Rene Cnossen heeft een stukje meegefietst met team 1
- Erik Koel stond in Harlingen weer aan de kant om de Ossa boot aan te moedigen en later ook in Leeuwarden bij Wetterwille.
- In de divers appgroepen van Ossa waren live analyses van de voortgang en de kansen.
- De stranding in het weiland en het einde van de toch was in de live stream ook duidelijk zichtbaar. De boot lag stil en bleef stil liggen.
- Saskia, Nancy, Ronald en Coosje ( team 1), John, Aldert, Steven en Eloy (team2) en Mirjam, Peter, Ard en Rudy ( team 3) hebben geroeid op hun maximale kunnen.
- Roeiers gemiddeld ongeveer 34 km geroeid, 17 km gestuurd en 50 km gefietst
- De fietsbegeleiders, Karin ( dank voor je spontaan invallen en volgende keer meeroeien!), Dick (dank voor het beschikbaar stellen van je boot als slaapplaats in IJlst) en Frans (dank voor het beschikbaar stellen van je camper als slaapplaats in IJlst) voor hun onvermoeibare fietsen ( ruim 100 km per persoon) en naar binnen trekken en afduwen van de boot bij de wissels.
Speciaal dank voor Ronald voor al zijn inspanningen op technisch vlak in de boot en Nancy voor al het geregel van deze onvergetelijke 11-stedentocht. Geen 11-stedenkruisje maar wel weer een ‘verhaal’ dat nog vaak verteld zal worden bij Ossa.